Tijdens de komkommerperiode is in de pers al veel aandacht besteed aan de zorgplicht van de Wnb en de vraag of de noodzakelijke maatregelen worden getroffen bij het isoleren van spouwmuren, om nadelige gevolgen voor vleermuizen te voorkomen.
In de uitspraak van de AbRvS van 2 augustus 2023, ECLI:NL:RVS:2023:2969 is een samenvatting opgenomen, die hieronder verkort wordt weergegeven.
De Afdeling onderkent dat het na-isoleren van spouwmuren een van de manieren is waarop de CO2-uitstoot kan worden verminderd en klimaatdoelen kunnen worden behaald, maar dat, tegelijkertijd, het na-isoleren kan leiden tot nadelige gevolgen voor verschillende beschermde soorten vleermuizen, waaronder de kleine dwergvleermuis.
In deze zaak wordt de werkwijze van IsoSun onder de loep genomen, die bestaat uit endoscopisch onderzoek, waarbij met een camera in de te isoleren spouwmuren wordt gekeken. Verder wordt met de betrokken bewoners een rondje om de woning gelopen om de eventuele aanwezigheid van vleermuizen vast te stellen. De aanleiding betrof overigens een reclamefolder van IsoSun waarin is aangegeven dat zij van 2 tot en met 6 september 2019 na-isolatiewerkzaamheden uitvoert in een wijk in Rhenen en dat gegadigden zich in de weken daaraan voorafgaand kunnen opgeven voor deelname daaraan.
GS vinden dat IsoSun de hierboven genoemde zorgplicht heeft overtreden omdat zij woningen na-isoleert zonder voldoende onderzoek. Om te voldoen aan die onderzoeksverplichting moet IsoSun ecologisch onderzoek (lees: een quickscan) en, indien daartoe aanleiding bestaat, nader ecologisch onderzoek (laten) uitvoeren.
Vanwege de conflicterende belangen heeft de Afdeling toepassing gegeven aan de amicus curiae-procedure. De Afdeling komt, met inachtneming van de reacties van bedoelde meedenkers, tot dezelfde conclusie als de rechtbank. Die conclusie is dat IsoSun met haar werkwijze niet de noodzakelijke maatregelen treft om nadelige gevolgen voor vleermuizen te voorkomen en daardoor de zorgplicht in de Wnb overtreedt. Uit de reacties van de meedenkers volgt dat er geen alternatieve onderzoeksmethoden zijn, zodat het college terecht een onderzoeksverplichting in de vorm van een quickscan en eventueel een nader ecologisch onderzoek heeft opgelegd. Uit de reacties van de meedenkers is gebleken dat sinds 2019 veel ontwikkelingen hebben plaatsgevonden en werkwijzen zijn gevonden voor een grootschaligere aanpak van na-isolatie, waarbij ook het belang van de bescherming van vleermuizen wordt betrokken. Deze nieuwe aanpak is in het bijzonder gericht op woningbouwverenigingen en andere grotere partijen, maar zou ook voor particulieren een uitkomst kunnen bieden. Deze ontwikkelingen kunnen echter niet worden meegenomen in de uitspraak, omdat zij geen onderdeel uitmaken van het bestreden besluit.
De Afdeling spreekt in de uitspraak haar waardering uit voor de vele reacties van zoveel verschillende organisaties en natuurlijke personen, die de Afdeling heeft ontvangen. Deze reacties zijn verstrekt door bedrijven in de na-isolatiebranche, ecologische onderzoeksbureaus, ministeries, provincies, woningcorporaties, de bouwsector, verenigingen en stichtingen die zich inzetten voor soortenbescherming, verenigingen die de belangen behartigen van woningeigenaren en verenigingen die de belangen behartigen van gemeenten, en individuele personen. (AbRvS 2 augustus 2023, ECLI:NL:RVS:2023:2969)
Voor meer informatie over deze uitspraak kunt u contact opnemen met Susan